Pages

Thứ Năm, 13 tháng 8, 2015

Nguyễn Đức Thành - Việt Nam nên nhanh chóng phá giá đồng tiền mạnh hơn Trung Quốc

Nguyễn Đức Thành
QUAN ĐIỂM VỀ CHÍNH SÁCH TỶ GIÁ
Mấy hôm nay tôi đang bận đi thực địa ở các vùng văn hoá Chăm, đường trường mệt mỏi và ồn ào, nên có rất nhiều anh chị báo chí trong và ngoài nước gọi điện hỏi quan điểm của tôi về việc này mà tôi không thể trả lời được. Tôi rất xin lỗi.
Bây giờ tôi xin nêu quan điểm của tôi về vấn đề này. Đây là phát biểu chính thức của tôi, nên các nhà báo có toàn quyền sử dụng như một nguồn trích dẫn trực tiếp từ tôi.
Do thời gian có hạn, tôi không bình luận về chính sách tỷ giá hiện thời của Trung Quốc, nội tình kinh tế của nước này, cũng như những hậu quả của nó. Tôi sẽ trình bày kỹ hơn khi quay về Hà Nội. Bây giờ, tôi chỉ nói ngay quan điểm về chính sách tỷ giá của Việt Nam lúc này, mà quyền điều hành thuộc về Ngân hàng Nhà nước.

1. Trung Quốc đã chính thức phá giá đồng Nhân dân tệ tính theo đồng Usd. Đây là nền kinh tế lớn cuối cùng làm điều này. Trước đó, Nhật Bản, EU, Nga, Australia... đều đã chấp nhận đồng tiền của mình xuống giá do chủ động hay bị động. Điều này đã khiến đồng VND, do gắn tương đối chặt vào đồng Usd, đã trở nên mạnh hơn so với hầu hết các đồng tiền quan trọng khác. Duy có giá trị so với đồng Nhân dân tệ là tương đối ổn định vì TQ cũng theo đuổi một chính sách tương tự như Việt Nam. Nay TQ đã chủ động giảm giá liên tục và có thể còn tiếp tục, nên đồng VN sẽ mạnh lên so với đồng NDT. Điều này đẩy VN tới chỗ bất lợi HOÀN TOÀN so với các đồng tiền khác (trừ Usd).
Trước tình huống này, VN nên nhanh chóng phá giá đồng tiền. Lấy mức phá giá của TQ làm mức tham chiếu THẤP NHẤT. Tức là, nếu TQ phá giá 5%, VN nên phá giá mạnh hơn 5%, như 6-7%.
Việt Nam nên nhanh chóng phá giá đồng tiền để tránh bị bất lợi.
2. Về thời điểm phá giá:
Do hiện nay thị trường đã hiểu rõ VN sớm muộn sẽ phải phá giá, sau khi TQ đã phá giá. Nếu không, nền kinh tế VN sẽ thất bại trước hệ quả nghiêm trọng từ chính sách của TQ. Vì thế, kỳ vọng VN sẽ phá giá đã hình thành mạnh mẽ. Các cam kết ổn định tỷ giá của NHNN đều sẽ BỊ CHO LÀ bảo thủ, giáo điều, không phù hợp, và quan trọng hơn hết, là sẽ THẤT BẠI. Nền kinh tế sẽ mất cân đối nghiêm trọng và bất ổn vĩ mô sớm muộn sẽ xuất hiện. Do đó, thị trường sẽ quả quyết hơn trong việc tích luỹ Usd. Nếu NHNN vẫn theo đuổi chính sách bình ổn tỷ giá, sẽ tự đẩy mình tới đối đầu với một cuộc tấn công tiền tệ xuất phát từ chính trong dân chúng. Dự trữ ngoại hối sẽ suy giảm nhanh chóng mà mục đích cũng không đạt được (giống tình trạng năm 2008). Và dù có đạt được, cũng chỉ là một kết quả mong manh vì sớm muộn cũng phải điều chỉnh tỷ giá để tái lập cân bằng trong thương mại quốc tế và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Chung cuộc thì kết quả vẫn như vậy mà dự trữ ngoại hối thì suy giảm, tình trạng đô la hoá trong dân và doanh nghiệp tái lập.
Để ngăn chặn tình huống này, NHNN nên PHÁ GIÁ CÀNG NHANH CÀNG TỐT nhằm giảm thiểu hiệu ứng của đầu cơ hoặc găm giữ Usd. Thời điểm phá giá có thể là bất cứ lúc nào trong những ngày tới, thậm chí, những giờ tới.
Tóm lại: Tôi chỉ nhấn mạnh hai điểm:
1. Về quy mô phá giá: cao hơn mức của Trung Quốc.
2. Về thời điểm phá giá: Ngay lập tức.
(Nếu NHNN đủ mạnh tay, có thể phá giá cao hẳn lên so với mức thị trường đang kỳ vọng, ví dụ 10-12% hoặc hơn. Sau đó, thị trường sẽ điều chỉnh TĂNG giá trị VND trở lại thế cân bằng hơn, có thể là vài phần trăm. Như thế, sẽ chống được đầu cơ và tấn công tiền tệ. Tuy nhiên, đây là biện pháp đòi hỏi độ quyết đoán rất cao, như Ceasar xưa vượt cầu Ru-bi-công. Tôi nghĩ NHNN sẽ không theo phương án này.)
________________________

PHAN MINH NGỌC - HẬU TRƯỜNG CỦA VIỆC PHÁ GIÁ NHÂN DÂN TỆ

Trong một động thái có thể nói chưa có tiền lệ trong hàng thập kỷ nay, Trung Quốc đã liên tục phá giá đáng kể đồng Nhân dân tệ (CNY) trong 2 ngày vừa qua với mức phá tổng cộng lên đến 3,5 điểm phần trăm. Điều không kém phần kịch tính là ngay trong lần phá giá thứ nhất ở mức 1,9 điểm phần trăm hôm 11/8, Trung Quốc đã trấn an thị trường rằng đây là lần điều chỉnh duy nhất rồi thôi, để rồi ngay ngày hôm sau, 12/8, Trung Quốc lại tiếp tục phá giá thêm 1,6 điểm phần trăm nữa, đồng thời cũng không quên lặp lại lời trấn an rằng sẽ không có lần phá giá nữa.
Trong lần phá giá đầu tiên thị trường còn bán tín bán nghi rằng hành động này chỉ mang tính chính trị, tính biểu tượng là chính. Vì Trung Quốc đang nhắm đến ngôi vị là đồng tiền dự trữ trong rổ tiền tệ SDR của IMF nên họ buộc phải tự do hóa tài khoản vốn và tự do hóa tỷ giá CNY. Quả thật, IMF thậm chí còn bầy tỏ sự hoan nghênh với hành động này của Trung Quốc. Nhưng đến lần phá giá thứ hai, thực tếTrung Quốc đã làm thế giới hoảng sợ xen lẫn bực tức, bất an.
2 đợt phá giá liên tiếp này dường như đã cho thấy có điều gì đó thực sự không ổn với Trung Quốc, mặc dù nước này cho biết mục đích chỉ là để tỷ giá CNY phản ánh sát sao điều kiện thị trường hơn. Bề ngoài, đúng là Trung Quốc vẫn đang là một người khổng lồ khỏe mạnh, với việc duy trì được một tốc độ tăng trưởng kinh tế thuộc hạng nhanh nhất thế giới, với dự trữ ngoại hối khủng, và khả năng can thiệp và kiểm soát chặt chẽ những biến động kinh tế và chính trị của nhà cầm quyền.
Tuy nhiên, thực chất, nền kinh tế nước này đang rệu rạo với những chỉ số kinh tế kém cỏi hơn như xuất khẩu sụt giảm mạnh trong những tháng gần đây (tới 8,3% trong tháng 7 so cùng kỳ năm trước), chỉ số giá cả của nhà sản xuất tiếp tục nằm trong vùng giảm phát liên tục 4 năm liền. Trong khi đó, CNY đã lên giá thực khá lớn so với USD và các ngoại tệ chủ chốt như JPY và Euro (tỷ giá thực hiệu dụng của CNY đã tăng 13% trong vòng 1 năm qua), đòi hỏi Trung Quốc phải bán dự trữ ngoại hối để kìm nén tỷ giá, trong khi việc này lại làm hại xuất khẩu của Trung Quốc, đặc biệt xuất khẩu sang Nhật và châu Âu. Kết cục là, ngoài chuyện xuất khẩu sụt giảm mạnh trong tháng 7 vừa qua, mức xuất siêu của Trung Quốc đã thấp hơn dự đoán của giới quan sát rất nhiều. Bên cạnh đó, đòn bẩy tín dụng quá cao trong nền kinh tế Trung Quốc, vốn là sách lược của chính phủ, và những biến động hoảng loạn gần đây trên thị trường chứng khoán Trung Quốc càng làm cho việc phá giá trở nên không thể tránh khỏi. Điều ngạc nhiên, có chăng, chỉ là tại sao bây giờ Trung Quốc mới chịu phá giá?
Để trả lời được câu hỏi này, phải lật tìm lại chính sách tiền tệ của Trung Quốc trước đây. Họ đã từng muốn có một đồng tiền mạnh để tái cơ cấu lại nền kinh tế, chuyển từ khuyến khích các ngành sản xuất cho xuất khẩu có giá trị gia tăng thấp sang phát triển thị trường tiêu thụ trong nước với một bản tệ có sức mua lớn hơn. Hơn nữa, một đồng bản tệ mạnh sẽ giúp các doanh nghiệp Trung Quốc vay mượn để đầu tư thuận lợi hơn ra nước ngoài, đồng thời khuyến khích các doanh nghiệp và chính phủ nước ngoài sử dụng nhiều hơn nữa CNY. Nói cách khác, CNY mạnh hơn sẽ củng cố được vị trí quốc tế của nó và giúp Trung Quốc nhanh chóng thực hiện được giấc mơ quốc tế hóa CNY của họ và biến nó thành đồng tiền dự trữ của IMF, trước khi trở thành đồng tiền dự trữ quốc tế.
Đến đây, câu hỏi tiếp theo là liệu phá giá CNY có cứu vãn được gì nhiều cho Trung Quốc không? Đương nhiên, khi CNY yếu hơn, nó sẽ kích thích xuất khẩu tăng trưởng trở lại, phần nào giúp nước này duy trì được đà tăng trưởng. Tuy nhiên, vấn đề đáng quan ngại chính ở Trung Quốc, như đã nói ở trên, không phải nằm ở chuyện CNY bị đánh giá cao quá mức, mà là chuyện vay mượn quá đà của doanh nghiệp và người dân nước này. Nên việc phá giá chỉ là một phần của giải pháp. Ngược lại, hành động cứu vớt thị trường chứng khoán “vô tiền khoáng hậu” của chính phủ Trung Quốc như vừa qua lại làm tăng mạnh việc vay mượn hơn nữa trong nền kinh tế gắn với đà phục hồi của chỉ số chứng khoán nước này.
Ngoài ra, Trung Quốc khác với các nước đã và đang phát triển khác ở quy mô khủng của nó. Bởi vậy, hành động phá giá CNY chắc chắn sẽ không để các nước khác khoanh tay ngồi nhìn xuất khẩu của Trung Quốc chiếm mất công ăn việc làm của mình. Do đó, các nước này, bao gồm cả Nhật, EU, và thậm chí cả Mỹ cũng sẽ tiếp tục làm suy yếu bản tệ của mình (với Mỹ sẽ là sự trì hoãn hơn nữa việc tăng lãi suất), tạo ra một cuộc chiến tranh tiền tệ mới, đến lượt nó lại lôi Trung Quốc sâu thêm vào cuộc chơi (chỉ kết thúc khi nền kinh tế toàn cầu phục hồi lại).
Do đó, cuộc đua phá giá bản tệ trên thế giới (làm cho xuất khẩu của Trung Quốc không dễ tăng lên) kết hợp với quả bom nổ chậm là mức nợ nần cao trong nước có nhiều khả năng sẽ buộc Trung Quốc hạ cánh cứng với nhiều đổ vỡ. Và cũng vì quy mô khủng của nó, nên sự hạ cánh cứng đau đớn của Trung Quốc cũng sẽ làm đau cả nền kinh tế toàn cầu, tạo ra một viễn cảnh không mấy dễ chịu trong thời gian tới.

Không có nhận xét nào: