Formosa tuyển 3.000 lao động nước ngoài

Các nhà thầu của Formosa nói lao động Việt Nam chưa đáp ứng được nhiều nhu cầu trong xây dựng

Việt Nam đồng ý cho phép 9 nhà thầu thuộc dự án Formosa Hà Tĩnh tuyển dụng gần 3.000 lao động nước ngoài, báo trong nước đưa tin.

Số lao động này nằm trong đề xuất mà Ban quản lý khu kinh tế tỉnh Hà Tĩnh, miền Trung Việt Nam, đưa ra hôm 22/8, bản tin đài VOV cho biết.

Báo điện tử VnExpress trong tin đăng ngày 6/9 nói số lao động được tuyển mới, bổ sung lần này chủ yếu là "cán bộ quản lý, chuyên gia, kỹ thuật viên, giám sát công trường".Trước đó, hôm 29/7, Công ty Formosa Hà Tĩnh cũng đề nghị UBND tỉnh Hà Tĩnh cho phép các nhà thầu của 28 gói thầu tuyển 8.426 lao động nước ngoài, theo VOV.

Làn sóng biểu tình dẫn tới bạo động ở khu công nghiệp Vũng Áng hồi tháng Năm đã khiến nhiều cơ sở nước ngoài bị đập phá và hàng nghìn công nhân Trung Quốc rút về nước.

Trong một cuộc phỏng vấn tuần trước với báo Việt Nam, ông Vương Văn Tường, Phó tổ trưởng Formosa Hà Tĩnh, hôm 31/8 cho hay trước các vụ bạo động hồi tháng Năm, Formosa Hà Tĩnh có 26.000 lao động làm việc trên các công trường, trong đó có 5.000 người Trung Quốc.

"Formosa là dự án do người Đài Loan trúng thầu, nhưng sau đó vẫn phải thuê lại thợ Trung Quốc làm. Giả sử bây giờ chúng tôi thay thế bằng thợ Hàn Quốc, sẽ mất khoảng 6 tháng để họ đọc lại bản vẽ, sau đó còn cân nhắc giá thành"

Ông Vương Văn Tường, Formosa Hà Tĩnh

Ông này cũng nói đề xuất tuyển hơn 8.400 lao động nước ngoài là để đưa hoạt động sản xuất trở lại "bình thường".

"Trong tháng 8, Formosa đã yêu cầu các nhà thầu thống kê xem mỗi giai đoạn cần bao nhiêu lao động, đặc biệt là lao động Trung Quốc... Kết quả cho thấy dự kiến có khoảng 8.400 lượt người Trung Quốc", ông Tường nói.

Hồi cuối tháng 8, các báo trong nước cho hay 30 nhà thầu đang thi công các gói thầu dự án của Formosa xin phép được tuyển dụng số lượng gần 11.000 lao động nước ngoài để phục vụ dự án và "trên 90% trong tổng số gần 11.000 lao động tuyển dụng mới mang quốc tịch Trung Quốc".

Tuy nhiên, trong cuộc họp báo thường kỳ của Chính phủ hôm thứ Năm 28/8, Thứ trưởng Bộ Lao động-Thương binh-Xã hội Nguyễn Trọng Đàm bác bỏ con số 10.000 người Trung Quốc.

Ông nói đây là đề nghị xin tuyển của 29 nhà thầu, tuy nhiên tới ngày 27/8 UBND tỉnh Hà Tĩnh "mới chính thức chấp nhận 2.063 chỉ tiêu theo đúng quy định".

"Hiện nay các thầu đang đề xuất thêm khoảng 2.700 chỉ tiêu mới trong thời gian tới nhưng chưa được chấp thuận."

Chưa thể thay thế?

Có ý kiến nói Việt Nam nên học tập TQ về xuất khẩu lao động phổ thông sang nước láng giềng.

Một số nhà thầu cho hay họ cần sử dụng "các chuyên gia có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao, có kinh nghiệm, thành thạo công việc và ngoại ngữ", do vậy tuy đã thông báo rộng rãi nhiều tháng vẫn không tuyển được người Việt Nam.

Ông Vương Văn Tường, trong cuộc phỏng vấn với VnExpress, nói "Formosa rất muốn thuê lao động tại chỗ để giảm chi phí", nhưng cũng khẳng định rằng "với công trình lò cao luyện than cốc như ở Formosa, thợ Việt Nam hiện chưa thể tự làm được."

"Một số dự án gang thép trong nước khác, quy mô nhỏ hơn nhưng vẫn phải thuê người nước ngoài làm," ông nói.

"Formosa là dự án do người Đài Loan trúng thầu, nhưng sau đó vẫn phải thuê lại thợ Trung Quốc làm. Giả sử bây giờ chúng tôi thay thế bằng thợ Hàn Quốc, sẽ mất khoảng 6 tháng để họ đọc lại bản vẽ, sau đó còn cân nhắc giá thành. Do đó, hiện chưa thể dừng thuê người Trung Quốc được."

Tuy nhiên, trong dư luận và giới quan sát ở Việt Nam cũng đặt ra câu hỏi liệu có phải thực sự nhà thầu không thể tuyển lao động Việt Nam thay thế hay không.

"Cho đến lúc này, hình như chưa có được một nghiên cứu nào để chỉ ra rằng là các trình độ của người nhập cư lao động Trung Quốc vào Việt Nam là ở mức độ như thế nào và cụ thể là các kỹ năng chuyên môn họ đạt được đến đâu"

Tiến sỹ Trần Tuấn

Trong một cuộc Bấmthảo luận trực tuyến giữa BBC với các chuyên gia và nhà quan sát về chủ đề số đông lao động và người nhập cư Trung Quốc ở Việt Nam tuần này, hôm thứ Năm, 04/9/2014, Tiến sỹ Trần Tuấn, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu & Đào tạo Phát triển cộng đồng (RTCCD) thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học & Kỹ thuật Việt Nam, nêu quan điểm:

"Đây là một thế giới phẳng, rõ ràng việc Trung Quốc thắng thầu, sau đó đưa đội ngũ nhân công của họ từ Trung Quốc sang Việt Nam để làm, câu trả lời liệu đội ngũ công nhân Trung Quốc này là loại đội ngũ lao động có nghề, có kỹ năng chuyên môn, có kiến thức chuyên môn thích hợp hay không, thì câu hỏi này phụ thuộc vào chính lãnh đạo các khu kinh tế đó đánh giá.

"Tôi cho rằng cho đến lúc này, hình như chưa có được một nghiên cứu nào để chỉ ra rằng là các trình độ của người nhập cư lao động Trung Quốc vào Việt Nam là ở mức độ như thế nào và cụ thể là các kỹ năng chuyên môn họ đạt được đến đâu.

"Thế còn nhận định của một lãnh đạo ở cấp tỉnh nói rằng ấy là những cán bộ cung cấp những kiến thức kỹ năng mà ở Việt Nam thiếu, thì tôi cho rằng đây là một nhận định có lẽ của một cá nhân. Chúng ta cần có một bài báo khách quan, một nghiên cứu khách quan để nêu ra những số liệu khách quan."

'Nghịch lý chính sách'

"Thông thường dòng chảy lao động phổ thông là từ nước nghèo hơn đến nước có thu nhập cao hơn. Thế nhưng trong trường hợp này ở nước ta (Việt Nam) thì hơi bị ngược lại. Trung Quốc thu nhập trung bình cao hơn của chúng ta"

Giáo sư Trần Ngọc Thêm

Còn một nhà nghiên cứu khác, Giáo sư Trần Ngọc Thêm, từ Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh, cũng hôm thứ Năm trong cuộc tọa đàm trực tuyến với BBC, cho rằng đang có một nghịch lý trong chính sách nhập khẩu lao động nước ngoài vào Việt Nam.

Ông nói: "Thông thường dòng chảy lao động phổ thông là từ nước nghèo hơn đến nước có thu nhập cao hơn. Thế nhưng trong trường hợp này ở nước ta thì hơi bị ngược lại.

"Trung Quốc thu nhập trung bình cao hơn của chúng ta. Nước đi thường người ta giải quyết công ăn việc làm cho dân chúng.

"Còn với nước đến, thường thường có nhu cầu, thông thường là nước có GDP (tổng thu nhập quốc nội) cao hơn, người ta thiếu lao động phổ thông là một.

"Cái thứ hai là dân chúng người ta không mặn mà với các công việc 3D. Tức là những công việc bẩn (dirty), nguy hiểm (dangerous), rồi là hạ thấp nhân phẩm (disgraceful) v.v...

"Còn chúng ta (Việt Nam), thì lao động phổ thông, chúng ta đang cần xuất khẩu đi nước ngoài, trong khi đó lại tiếp nhận lao động phổ thông của Trung Quốc sang," Giáo sư Thêm nói với BBC.